Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm rèn học sinh yếu môn toán Lớp 5 đạt hiệu quả

Nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm rèn học sinh yếu môn toán Lớp 5 đạt hiệu quả

1. Một số kinh nghiệm rèn học sinh yếu môn toán lớp 5 đạt hiệu quả Trường Tiểu học Hoà Tiến Thứ 5, 23/02/2023 | 10:27 Một số kinh nghiệm rèn học sinh yếu môn toán lớp 5 đạt hiệu quả Học sinh học yếu môn toán là một thực tế mà người giáo viên chủ nhiệm rất lo ngại và là nỗi băn khoăn, trăn trở của nhiều giáo viên 2. Một số biện pháp rèn học sinh yếu môn toán lớp 5 Với thực trạng học sinh học yếu môn toán như trên nếu không khắc phục những điều đó sẽ làm cho tình trạng học yếu càng ngày càng trở lên trầm trọng, nguy hiểm hơn là tình trạng đó kéo dài từ năm này đến năm khác làm cho học sinh càng học càng yếu, càng học càng không biết gì. Chính vì vậy, giúp đỡ học sinh yếu là việc làm rất cần thiết, thường xuyên, kiên trì. Để khắc phục phần nào tình trạng trên, tôi xin đưa ra một số biện pháp sau: 2.1: Biện pháp 1: Phân loại đối tượng học sinh học yếu môn toán Đây là một biện pháp rất quan trọng, như phần đặt vấn đề tôi đã nói: Người thầy phải như một bác sĩ chữa bệnh mà học sinh yếu ở đây là học sinh đặc biệt cần quan tâm. Khi nhận lớp, để phân loại học sinh chính xác, người giáo viên phải cho làm bài khảo sát và sát sao theo dõi học sinh, kiểm tra trực tiếp từng học sinh yếu toán xem nhận thức của học sinh đó thế nào và yếu mảng kiến thức gì? Khả năng tiếp thu bài đến đâu? Từ đó phân loại học sinh yếu kém. Do mất gốc, do gia đình bỏ bê, không quan tâm đến việc học hành hay do ảnh hưởng sức khỏe không tiếp thu được, ngoài ra để phân loại học sinh yếu yếu 1 of 13 8/26/2024, 10:57 AM
2. Một số kinh nghiệm rèn học sinh yếu môn toán lớp 5 đạt hiệu quả chính xác, người giáo viên cần quan tâm đến các yếu tố sau: + Khảo sát chất lượng học sinh đầu năm. Giáo viên sẽ nắm được mặt mạnh cũng như mặt hạn chế của học sinh. + Luôn quan tâm, trao đổi, lắng nghe ý kiến của học sinh để nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng, sở thích, thái độ với mọi người của học sinh. + Thường xuyên trao đổi với phụ huynh học sinh để nắm bắt được sự quan tâm giáo dục hay thờ ơ của họ. Từ đó có sự tư vấn và phối hợp giữa giáo viên và phụ huynh để lựa chọn phương pháp dạy học phù hợp. Sau khi phân loại được đối tượng học sinh yếu yếu, người giáo viên sẽ xây dựng kế hoạch giảng dạy, đề ra các giải pháp phù hợp để phụ đạo học sinh. Cho học sinh làm bài để phân loại học sinh. Quan tâm , chỉ dẫn từng học sinh 2 of 13 8/26/2024, 10:57 AM
3. Một số kinh nghiệm rèn học sinh yếu môn toán lớp 5 đạt hiệu quả 2.2: Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch, đề ra biện pháp rèn từng loại đối tượng học sinh yếu Giáo viên cần chuẩn bị tốt kế hoạch bài dạy, đồ dùng dạy học, lựa chọn phương pháp, hình thức dạy học phù hợp với từng loại đối tượng yếu: 2.2.1: Đối với học sinh yếu do mất gốc kiến thức cơ bản từ lớp dưới: Kiến thức luôn cần có sự xuyên suốt. Do mất gốc căn bản 3 of 13 8/26/2024, 10:57 AM
4. Một số kinh nghiệm rèn học sinh yếu môn toán lớp 5 đạt hiệu quả học sinh khó mà có nền tảng vững chắc để tiếp thu kiến thức mới. Để khắc phục tình trạng này, giáo viên cần: Hệ thống, bổ trợ kiến thức cho học sinh theo chương trình với phương châm lấp lỗ hổng: rỗng đâu bù đó, thiếu gì đắp đấy. GV có thể tổng hợp những kiến thức cơ bản theo hệ thống (các bảng đơn vị đo; các quy tắc tính chu vi, diện tích, thể tích các hình, cách tìm vận tốc, quãng đường, thời gian .) in ra giấy lớn dán ở lớp, tặng cho các em học sinh yếu để dán ở nhà, hướng dẫn các em học kiến thức cần ghi nhớ mọi lúc, mọi nơi (có thể vừa học vừa chơi). Vì học nhiều lần cũng sẽ nhớ và nhớ lâu- cách này phù hợp với những em có trí nhớ yếu. Đưa ra nội dung bài tập phù hợp với kiến thức để học sinh có thể luyện tập kiến thức mới và ôn lại kiến thức đã học: Thực hiện giao việc phù hợp đối tượng trong giờ học để đảm bảo học sinh yếu hiểu được kiến thức cơ bản của bài, hiểu và giải quyết được khối lượng bài luyện tập giao viên giao và để không bị quá tải (cũng phải làm hết tất cả các bài như các bạn khác trong khi nhiều bài không hiểu gì cả, không thể làm được hoặc làm không kịp làm các em mất tự tin ) dần dần giúp các em có sự tự tin để tích cực học tập hơn. Phân hóa đối tượng học sinh theo trình độ để đề ra phương pháp giảng dạy phù hợp và bố trí thời gian rèn cặp riêng theo từng nhóm đối tượng học sinh. Phân nhóm HS để có phương pháp giáo dục phù hợp 2.2.2: Đối với học sinh có trí nhớ yếu gây khó khăn nhiều cho việc học tập, học bài lâu thuộc và nhanh quên. 4 of 13 8/26/2024, 10:57 AM
5. Một số kinh nghiệm rèn học sinh yếu môn toán lớp 5 đạt hiệu quả GV yêu cầu HS đọc kĩ đề toán, tóm tắt đề bài để xác định rõ yêu cầu bài và nắm được những điều kiện đề bài đã cho. Thời gian đầu chỉ giao cho các em làm những bài toán đơn giản, những bài hơi phức tạp thì tổ chức cho các em tham gia thảo luận tìm cách giải trong nhóm ngẫu nhiên hoặc nhóm cùng với các bạn yếu- khi đó GV sẽ trực tiếp hướng dẫn cho nhóm này cách phân tích đề toán, chịu khó suy nghĩ tìm cách giải, giải thử ra nháp. Sau đó dựa vào dữ kiện bài toán cho, thay số vào để kiểm tra lại xem có đúng không, nếu chưa đúng thì thử làm theo hướng khác. Nếu vẫn chưa làm được thì mạnh dạn nhờ giáo viên hoặc bạn giúp đỡ, về nhà đọc lại hoặc làm lại cho thật hiểu mới thôi. Ví dụ: Không làm được các dạng toán tìm 2 số khi biết 1 tổng và hiệu, tìm 2 số khi biết tổng và tỉ, tìm 2 số khi biết hiệu và tỉ, bài toán tỉ lệ + GV cần giúp học sinh hiểu cách làm dạng toán này, hướng dẫn đọc kĩ đề bài, xác định yếu cầu đề, dạng toán và áp dụng đúng cách làm và tập làm, nếu khó khăn thì nhờ thầy cô hoặc bạn bè giúp đỡ Giáo viên nên theo dõi, giúp đỡ kịp thời, động viên các em cố gắng hiểu yêu cầu và giải quyết từ từ các bài toán giải từ đơn giản đến hơi phức tạp. Tôi thiết nghĩ nếu các em chịu khó làm được như thế, cho dù thời gian đầu có thể các em vẫn làm sai hoặc không làm được những bài toán hơi khó nhưng sự tích cực trong các em đã có, tư duy trong suy nghĩ sẽ phát triển dần. Dần dần áp dụng và cố gắng thực hành, chắc chắn các em sẽ có tiến bộ. Một điều cũng không yếu phần quan trọng là giáo viên, bạn bè trong lớp động viên để các em tự tin, có ý thức cố gắng để khắc phục khó khăn trong học toán, đừng ỷ lại vào người khác hoặc cho rằng đây là vấn đề khó lắm mình không thể làm được hoặc làm đại cho có. 5 of 13 8/26/2024, 10:57 AM
6. Một số kinh nghiệm rèn học sinh yếu môn toán lớp 5 đạt hiệu quả 2.2.3: Đối với học sinh yếu do lười học, học không chăm chỉ, không chuyên cần hoặc chưa nhận thức được nhiệm vụ học tập: Chúng ta phải hiểu, một học sinh yếu – kém không đòi hỏi các em phải giỏi ngay được. Tuy nhiên, những học sinh rơi vào tình trạng trên là do: không học bài, không làm bài, thường xuyên quên sách, vở, vừa học vừa chơi, không tập trung Để các em có hứng thú học tập, giáo viên phải nắm vững và phối hợp nhịp nhàng các phương pháp dạy học, thay đổi bằng hình thức trò chơi, sử dụng phong phú đồ dùng học tập Giúp các em hiểu bài, tự bản thân mình giải quyết các bài tập cô giao. Ngoài ra, giáo viên cần phải trao đổi trực tiếp đến từng đối tượng học sinh bằng lời nói, cử chỉ, mệnh lệnh thật thuyết phục đến các em. Chính những tác động trực tiếp thường tạo ra dấu ấn tức thì về sự chuyển biến tâm lí như thái độ, hành vi, tình cảm học sinh sẽ dần tiến bộ. Ví dụ: Đối với học sinh nhân, chia số thập phân rất chậm hay sai sót, GV cần: Động viên và yêu cầu các em HS hiểu và thuộc bảng cửu chương, trong những giờ rảnh: GV hoặc cử một học sinh giỏi (Lưu ý: HS ấy phải thông cảm và biết cách chia sẻ khó khăn với bạn HS yếu mà mình giúp đỡ) hướng dẫn học sinh yếu thực hiện lại các bài toán nhân, chia đơn giản để hiểu cách nhân chia, sau đó nâng dần lên luyện tập các bài khó hơn Khi thực hiện chia cần chú ý hướng dẫn các em cách tìm thương đúng, cần rèn thói quen thử lại để kiếm tra xem mình thực hiện có đúng không. HS có khả năng học tập tốt sẽ giúp đỡ, chia sẻ với bạn học chưa tốt. HS cần ôn tập để hiểu và nắm vững các quy tắc nhân- chia trên số thập phân, luyện tập nhiều, biết nhờ bạn hoặc thầy 6 of 13 8/26/2024, 10:57 AM
7. Một số kinh nghiệm rèn học sinh yếu môn toán lớp 5 đạt hiệu quả cô giúp đỡ khi mình chưa hiểu bài. 2.2.4: Đối với học sinh yếu do hoàn cảnh gia đình khó khăn, không quan tâm đến việc học hành của con cái, bỏ bê, khoán trắng cho nhà trường: Gia đình là môi trường giáo dục có ảnh hưởng trực tiếp đến trẻ.Trước tiên là ảnh hưởng của cha mẹ rất sâu sắc. Vì vậy, giáo dục gia đình là một “điểm mạnh”, là một bộ phận quan trọng trong sự nghiệp giáo dục trẻ. Song mỗi gia đình có những điểm riêng của nó nên giáo viên phải biết phối hợp như thế nào để đảm bảo được tính thống nhất, toàn vẹn trong quá trình giáo dục. Đồng thời phối hợp cùng nhà trường giáo dục học sinh đạt hiệu quả. Trước những nguyên nhân xuất phát từ gia đình giáo viên cần: - Tạo cơ hội để trao đổi trực tiếp với phụ huynh học sinh, nắm bắt cụ thể hướng phấn đấu của các em vì mục tiêu, kế hoạch chung của lớp, của trường Thông qua các buổi họp phụ huynh học sinh. - Hợp tác giữa giáo viên và phụ huynh là điều cần thiết để học sinh học tập và rèn luyện. Qua đó, giáo viên sẽ thông tin kịp thời đến phụ huynh về kết quả học tập, hạnh kiểm, các mặt tham gia hoạt động của con em mình thông qua sổ liên lạc Giáo viên và phụ huynh cần phải có sự liên kết hai chiều nhằm có biện pháp tác động phù hợp. Động viên, khuyến khích các em tiến bộ, nhắc nhở kịp thời khi các em có biểu hiện cần uốn nắn. - Giáo viên chỉ mời phụ huynh khi cần thiết để bàn bạc biện pháp giáo dục các em (không nên lạm dụng). - Giáo viên tạo điều kiện tốt nhất về thời gian để học sinh có thể hoàn thành bài học ngay lại lớp. 2.2.5: Tất cả các biện pháp rèn từng loại đối tượng yếu 7 of 13 8/26/2024, 10:57 AM
8. Một số kinh nghiệm rèn học sinh yếu môn toán lớp 5 đạt hiệu quả trên cần phải lưu ý: - Đối với học sinh yếu yếu không nên mở rộng, chỉ dạy phần trọng tâm, cơ bản, theo chuẩn kiến thức kĩ năng, hoặc làm bài tập nhiều lần và nâng dần mức độ của bài tập sau khi các em đã nhuần nhuyễn dạng bài tập đó. - Nhắc lại kiến thức cơ bản, công thức cần nhớ mà các em đã bị hổng, cho bài tập lý thuyết khắc sâu để học sinh nhớ lâu. Giáo viên nên tổ chức các buổi phụ đạo riêng, chủ yếu là kiểm tra việc lĩnh hội các kiến thức giảng dạy trên lớp, nếu thấy các em chưa chắc cần tiến hành ôn tập củng cố kiến thức để các em nắm vững chắc hơn, nói chuyện để tìm hiểu thêm những chỗ các em chưa hiểu hoặc chưa nắm chắc để bổ sung, củng cố. Hướng dẫn phương pháp học tập: học bài, làm bài, việc tự học ở nhà. Tuy nhiên, việc tổ chức phụ đạo có thể kết hợp với hình thức vui chơi nhằm lôi cuốn các em đến lớp đều đặn và tránh sự quá tải, nặng nề. Trong dạy học cần phân hóa đối tượng học tập trong từng hoạt động, dành cho đối tượng này những câu hỏi dễ, những bài tập đơn giản để tạo điều kiện cho các em được tham gia trình bày trước lớp, từng bước giúp các em tìm được vị trí đích thực của mình trong tập thể. Giáo viên cần xem xét, phân loại những học sinh yếu đúng với những đặc điểm vốn có của các em để lựa chọn biện pháp giúp đỡ phù hợp với đặc điểm chung và riêng của từng em. 2.3: Biện pháp 3: Làm tốt công tác động viên, khen thưởng, phát huy tính tích cực học tập của học sinh, xây dựng môi trường học tập thân thiện Để học sinh yêu thích môn học, phát huy tính tích cực học tập, người giáo viên cần tạo ra môi trường học tập thân thiện, gần gũi, chú ý đến những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, động viên các em vượt khó vươn lên. Trong giờ học giáo viên 8 of 13 8/26/2024, 10:57 AM
9. Một số kinh nghiệm rèn học sinh yếu môn toán lớp 5 đạt hiệu quả cần có thái độ nhẹ nhàng kể cả khi học sinh làm bài hoặc trả lời không đúng. Những lúc như vậy cần khéo léo và động viên để học sinh cố gắng suy nghĩ, không sợ học, sợ cô. Bên cạnh đó việc đánh giá học sinh phải công bằng, khách quan và công tâm, công khai kết quả sau các giờ kiểm tra, động viên, khen thưởng kịp thời khi học sinh có sự tiến bộ dù là sự tiến bộ chút ít. Xây dựng cho các em có thói quen học tập tích cực, động viên kịp thời những học sinh học tập tiến bộ, hướng dẫn cho các em biết cách học, khuyến khích các em tích cực phát biểu trong giờ học, không ngừng cố gắng vượt qua hoàn cảnh khó khăn để vươn lên trong học tập. Khen thưởng những học sinh có tiến bộ 9 of 13 8/26/2024, 10:57 AM
10. Một số kinh nghiệm rèn học sinh yếu môn toán lớp 5 đạt hiệu quả Xây dựng đôi bạn, nhóm bạn cùng tiến để HS khá giỏi giúp đỡ HS yếu trong học tập, GV cần động viên và hướng dẫn các nhóm bạn và đôi bạn cùng tiến cách học hiệu quả, có nhận xét, tuyên dương cuối mỗi tuần. Xây dựng đôi bạn cùng tiến. 10 of 13 8/26/2024, 10:57 AM
11. Một số kinh nghiệm rèn học sinh yếu môn toán lớp 5 đạt hiệu quả Ngoài ra, giáo viên cần phải trao đổi trực tiếp đến từng đối tượng học sinh bằng lời nói, cử chỉ, mệnh lệnh thật thuyết phục đến các em. Ví dụ : Giáo viên dùng lời nói nhỏ nhẹ, giải thích cho các em nắm được tầm quan trọng của việc học. Cho các em hiểu được: “Học phải đi đôi với hành.” Có như vậy các em mới nắm được kiến thức lâu và tiếp thu các kiến thức mới tốt được. Chính những tác động trực tiếp thường tạo ra ấn tượng ngay về sự chuyển biến tâm lí, thái độ và hành vi Giáo viên cần phải tạo cho các em một niềm tin: “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui.” Quan sát và theo dõi hoạt động của các em bằng nhiều hình thức tổ chức (thi đua cá nhân, thi đua tổ nhóm, đố vui, giải trí, ). Kết hợp kiểm tra thường xuyên việc học của các em mỗi ngày nhằm rèn thói quen học bài và làm bài, kích thích hoạt động trí tuệ cho các em. Bên cạnh đó, giáo viên cũng nên khích lệ tinh thần và tuyên dương các em kịp thời khi có sự tiến bộ trong học tập, động viên, khích lệ, tuyên dương kịp thời sẽ có những tác dụng sau: • Kích thích sự say mê, hứng thú học tập của học sinh. • Giúp học sinh tự tin là mình học được, mình có thể giỏi như các bạn 11 of 13 8/26/2024, 10:57 AM
12. Một số kinh nghiệm rèn học sinh yếu môn toán lớp 5 đạt hiệu quả Người giáo viên phải luôn quan tâm đến tính tích cực học tập, có sự cải thiện tình hình học tập trong lớp. Suy nghĩ thêm những phương pháp sáng tạo để kích thích sự say mê, tìm tòi và hứng thú học tập của các em. Bên cạnh những kiến thức cần bổ sung trên lớp thì cần trang bị cho các em thêm kiến thức thực tế. • Ngược lại nếu lạm dụng trách phạt sẽ làm cho học sinh chán nản, sợ học. Giáo viên tác động tích cực để tất cả học sinh trong lớp kể cả học sinh yếu tham gia có chất lượng các phong trào thi đua học tốt do liên Đội phát động. Giáo viên chú ý quan tâm để giúp đỡ và động viên học sinh yếu yếu vượt qua khó khăn để tham gia các phong trào. Dù các em yếu không thể đạt kết quả tốt, giáo viên phải nhận xét được sự tiến bộ mà các em đã đạt được, cũng cần động viên và khuyến khích để các em tiếp tục cố gắng ở những đợt sau. Phát động các phong trào thi đua thiết thực và đạt hiệu quả ở ngay trong lớp học của mình để tạo động lực học tập tốt, giúp tất các HS vươn lên, đặc biệt giúp học sinh yếu tiến bộ dần dần. Ví dụ: Tuần đầu tiên của năm học, giáo viên phát động phong trào ôn tập để tất cả học sinh củng cố nắm vững bảng cửu chương, các kiến thức toán cơ bản đã học các lớp dưới. Đến cuối tháng tổ chức kiểm tra và tặng các sao học tốt như: khen em thuộc bảng cửu chương, khen em biết cách nhân, chia; khen em nắm vững bảng đơn vị đo khối lượng và độ dài, Đối với học sinh yếu thì giáo viên cần gần gũi hỏi thăm và động viên để em mạnh dạn hỏi về những điều chưa hiểu và tích cực ôn như các bạn khác. Qua thử nghiệm tôi nhận thấy nhiều học sinh yếu cũng đã cố gắng nhiều trong việc tích cực ôn tập, củng cố kiến thức cũ. Cuối tháng rất nhiều em được nhận sao học tốt. Phát động tiếp phong trào thi đua của tháng sau với có thêm 12 of 13 8/26/2024, 10:57 AM
13. Một số kinh nghiệm rèn học sinh yếu môn toán lớp 5 đạt hiệu quả sao học tốt khác phù hợp với nội dung học của các em như: Khen em học bài và chuẩn bị bài tốt trước khi đến lớp, khen em tích cực luyện tập thực hành, khen em biết giúp bạn tiến bộ, khen em có tiến bộ trong học tập và tiếp tục tặng sao cho những em chưa đạt việc ôn tập kiến thức cũ ở tháng trước . Cứ như thế, đầu mỗi tháng là một phong trào thi đua và cuối tháng bình bầu khen tặng và nhận xét nhắc nhở. Cuối học kì, cuối năm sẽ xét tặng những em có bộ sưu tập nhiều sao học tốt nhất các tổ, nhất lớp, tặng bạn yếu có nhiều tiến bộ (tặng phẩm được mua bằng tiền quỹ của lớp, phải được cả lớp và cha mẹ học sinh nhất trí). Bên cạnh phương pháp giáo dục trực tiếp đến từng đối tượng học sinh. Giáo viên cần phải phối hợp phương pháp giáo dục tập thể. Dùng dư luận của tập thể tác động đến đối tượng học sinh cá biệt, thiết lập mối quan hệ tốt giữa các em học sinh, khêu gợi động lực học tập của học sinh vì danh dự tập thể, mỗi thành viên tự giác điều khiển hành vi của bản thân. Giáo viên có thể hỏi cả lớp: “Các em học để làm gì ? Vì sao phải học ? cho học sinh vài ngày hoặc một tuần suy nghĩ sau đó ghi vào giấy nộp cho cô. Giáo viên đọc và sẽ hiểu được mục đích học tập của từng em và kịp thời động viên những em đã nhận thức đúng đắn về động cơ học tập của mình. Cũng có em chẳng biết học để làm gì, mà chỉ biết bố mẹ bắt học thì phải học, hoặc hiểu sai về mục đích học tập, thế thì GV phải khéo léo giải thích để uốn nắn góp ý khi các em chưa nhận thức đúng đắn động cơ học tập. Tác giả:Trường Tiểu học Hoà Tiến 13 of 13 8/26/2024, 10:57 AM